दिनविशेष
कर्नाटकचे माजी लोकायुक्त आणि भारताच्या सर्वोच्च न्यायालयाचे न्यायमूर्ती, शिवराज पाटील चाकूरकर
शिवराज विश्वनाथ पाटील (जन्म 12 ऑक्टोबर 1935) हे एक भारतीय राजकारणी आहेत. 2004 ते 2008 पर्यंत भारताचे गृहमंत्री आणि 1991 ते 1996 पर्यंत लोकसभेचे 10 वे अध्यक्ष होते. ते पंजाब राज्याचे राज्यपाल आणि प्रशासक होते . 2010 ते 2015 या काळात चंदीगड केंद्रशासित प्रदेश . त्यांनी 1980 च्या दशकात इंदिरा गांधी आणि राजीव गांधी मंत्रिमंडळात संरक्षण मंत्री म्हणून काम केले होते.
शिवराज पाटील यांचा जन्म 12 ऑक्टोबर 1935 रोजी लातूर जिल्ह्यातील ( मराठवाडा प्रदेश) चाकूर या तत्कालीन हैदराबाद संस्थानातील , आताचा महाराष्ट्र , भारत येथे झाला. हैदराबादच्या उस्मानिया विद्यापीठात त्यांनी विज्ञान विषयात पदवी मिळवली आणि बॉम्बे विद्यापीठात कायद्याचे शिक्षण घेतले . 1967-69 दरम्यान, ते स्थानिक स्वराज्य संस्थांमध्ये (लातूर नगरपालिका) होते. केशवराव सोनवणे आणि माणिकराव सोनवणे यांनी शिवराज पाटील यांना लातूर मतदारसंघातून उभे राहण्यासाठी पहिला ब्रेक मिळवून दिला.
चाकूरकर पाटील हे लिंगायत समाजाचे आहेत . त्यांनी जून १९६३ मध्ये विजया पाटील यांच्याशी लग्न केले आणि त्यांना दोन मुले - एक मुलगा आणि एक मुलगी - आहेत. ते सत्य साई बाबांचे निस्सीम अनुयायी आहेत .
1973 ते 1980 पर्यंत ते महाराष्ट्र विधानसभेच्या लातूर ग्रामीण मतदारसंघाचे 1973 ते 1978 आणि 1978 ते 1980 या दोन टर्मसाठी आमदार होते या काळात त्यांनी सार्वजनिक उपक्रम समितीचे अध्यक्ष, उपमंत्री (कायदा व न्यायव्यवस्था,) अशी विविध पदे भूषवली. सिंचन, प्रोटोकॉल), विधानसभेचे उपसभापती आणि विधानसभेचे अध्यक्ष होते. 1980 मध्ये ते लातूर मतदारसंघातून 7 व्या लोकसभेवर निवडून आले . 1999 पर्यंत त्यांनी 1980, 1984, 1989, 1991, 1996, 1998 आणि 1999 मध्ये सलग सात लोकसभा निवडणुका जिंकल्या होत्या. 2004 च्या लोकसभा निवडणुकीत त्यांचा भारतीय जनता पक्षाच्या उमेदवार रूपाताई पाटील निलंगेकर यांच्याकडून पराभव झाला .
इंदिरा गांधींच्या नेतृत्वाखालील सरकारमध्ये संरक्षण राज्यमंत्री (1980-82) म्हणून प्रथम सामील करण्यात आले , त्यांना वाणिज्य मंत्रालयाचा स्वतंत्र प्रभार देण्यात आला (1982-83), तेथून त्यांना विज्ञान आणि तंत्रज्ञान, अणुऊर्जा, इलेक्ट्रॉनिक्स, स्पेस आणि ओशन डेव्हलपमेंट (1983-84). 1983-86 दरम्यान, ते CSIR इंडियाचे उपाध्यक्ष होते . त्यांनी संसदेच्या सदस्यांचे संरक्षण, परराष्ट्र व्यवहार, वित्त, वेतन आणि भत्ते यासह विविध समित्यांवर काम केले.
राजीव गांधी सरकारमध्ये ते कार्मिक, संरक्षण उत्पादन मंत्री होते आणि नंतर नागरी उड्डाण आणि पर्यटनाचा स्वतंत्र कार्यभार सांभाळला.
सोनिया गांधी यांनी पक्षाचे अध्यक्षपद स्वीकारल्यापासून त्यांनी पक्षात अनेक महत्त्वाच्या पदांवर काम केले आहे . 1992 मध्ये भारतातील उत्कृष्ट संसदपटू पुरस्कार सादर करण्यासाठी ते मोठ्या प्रमाणावर ओळखले जातात. 1999 च्या लोकसभा निवडणुकीदरम्यान ते पक्षाच्या जाहीरनामा समितीचे अध्यक्ष होते.
लोकसभेचे अध्यक्ष या नात्याने त्यांनी संसदेच्या सदस्यांना माहितीचा प्रसार (संगणकीकरण आणि आधुनिकीकरणाद्वारे), संसदेच्या ग्रंथालयाच्या इमारतीचे बांधकाम आणि लोकसभेच्या कामकाजाचे प्रक्षेपण, दोन्ही सभागृहांच्या प्रश्नोत्तराच्या तासाचे थेट प्रक्षेपण यासारख्या उपक्रमांना सुरुवात केली होती किंवा त्यात योगदान दिले होते .
1991 ते 1995 दरम्यान, ते विविध आंतरराष्ट्रीय संसदीय परिषदांमध्ये भारतीय संसदीय शिष्टमंडळांचे सदस्य/नेते होते.
2004 मध्ये ते गृहमंत्री बनले. माजी लोकसभा अध्यक्ष, शिवराज पाटील 2004 च्या निवडणुकीत महाराष्ट्रातील लातूरमधून पराभूत झाले , परंतु तरीही ते केंद्रीय मंत्रिमंडळातील दुसरे सर्वात महत्त्वाचे स्थान - गृहमंत्रीपदावर होते . ते जुलै 2004 मध्ये राज्यसभेवर निवडून आले . गृहमंत्री म्हणून त्यांचा कार्यकाळ एकामागून एक पराभवाने विस्कळीत झाला आणि त्यांना त्यांच्या राजीनाम्याच्या वाढत्या कॉलला सामोरे जावे लागले,
2007 च्या अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत पाटील यांचे नाव संभाव्य उमेदवार मानले जात होते . तथापि, डाव्यांनी त्यांच्या उमेदवारीला विरोध केल्यानंतर, सोनिया गांधी यांनी राजस्थानच्या राज्यपाल प्रतिभा पाटील यांना राष्ट्रपतीपदाचे उमेदवार म्हणून प्रस्तावित केले. शिवराज पाटील यांना नंतर भारताच्या उपराष्ट्रपती पदासाठी संभाव्य उमेदवार मानले गेले .
30 नोव्हेंबर 2008 रोजी, बॉम्बे बॉम्बस्फोटानंतर अवघ्या चार दिवसांनी, पाटील यांनी केंद्रीय मंत्रिमंडळातील गृहमंत्री पदाचा राजीनामा दिला आणि मुंबईत नोव्हेंबर 2008 मध्ये झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यांमुळे झालेल्या सुरक्षेतील त्रुटींची नैतिक जबाबदारी स्वीकारली होती.
26/11 नंतर, शिवराज पाटील यांना 2010 ते 2015 पर्यंत पंजाबचे राज्यपाल आणि चंदीगडचे प्रशासक बनवण्यात आले.
भगवत गीतेचे उपासना करणारे शिवराज पाटील चाकूरकर यांनी इंग्रजी भाषेत गीतेचा अनुवाद केला आहे, कडक शिस्तबद्ध दिनचर्या असणारे म्हणून ते सर्वांना परिचित आहेत.
